10 nhiếp ảnh gia vĩ đại có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đối với nghệ thuật nhiếp ảnh

Đây là bài trích từ tạp chí “Asian Photography” ấn bản hồi đầu năm 2016. Bài viết điểm lại những huyền thoại về nhiếp ảnh đã mở ra con đường thế giới nhiếp ảnh. Hoạt động hoặc công trình ảnh của họ đã thực sự ảnh hưởng lâu dài đến quảng đại quần chúng, và những tác động tích cực ấy đã ghi dấu ấn sâu đậm lên các thế hệ những người chụp ảnh. Tuy có rất nhiều nhiếp ảnh gia khác cũng có ảnh hưởng đối với thế giới chụp ảnh theo cách riêng của họ, nhưng tạp chí này nhận thấy sự đóng góp của mười hình tượng này đối với nghệ thuật nhiếp ảnh là vô tận, và bài viết này là một bày tỏ niềm kính trọng đối với di sản họ để lại.

HENRI CARTIER BRESSON
Trong nhiếp ảnh, điều nhỏ nhặt nhất cũng có thể là đề tài lớn lao, một chi tiết nhỏ liên quan đến con người có thể là yếu tố chủ đạo.” ​

Sinh ngày 22/8/1908, tại Chanteloup, Seine-et-Marne, Cartier-Bresson được coi là bậc thầy về nhiếp ảnh ngẫu hứng. Ông bắt đầu chụp ảnh vào năm 1931, sau khi khám phá và rút ra được niềm cảm hứng từ một bức ảnh của Martin Munkacsi, phóng viên ảnh người Hungary, trên một tạp chí nghệ thuật, và từ đó trở đi ông quyết định tập trung vào nhiếp ảnh. Ông sắm chiếc máy ảnh Leica đầu tiên của mình và cùng với một người bạn đi du lịch khắp châu Âu vào năm 1932. Ông cùng với Robert Capa, George Rodger, David ‘Chim’ Seymour và William Vandivert thành lập nhóm Magnum vào đầu năm 1947. Cuốn sách đầu tiên của ông, cuốn “Khoảnh Khắc Quyết Định”, được xuất bản ở châu Âu vào năm 1952. Nhiếp ảnh gia đoạt giải này cũng từng nói, “Đối với tôi, nhiếp ảnh vừa là khả năng tư duy nhận thấy ý nghĩa của một sự kiện, trong một phần nghìn giây, vừa là một sắp xếp rõ ràng các hình thức mang lại cho sự kiện ấy lối thể hiện ấn tượng”. Ông là một trong những người đầu tiên sử dụng loại phim 35mm mang phong thái nghệ thuật nhiếp ảnh đã và đang ảnh hưởng đến những người chụp ảnh trên khắp thế giới. Chuyến đi đầu tiên của ông xuống miền Nam Âu và qua vùng tây bắc Phi châu cùng với chiếc Leica 35 mm, không chỉ sáng tạo ra những quy tắc về nghệ thuật, mà còn mang lại cảm hứng cho nhiều người chụp ảnh và phóng viên ảnh hàng thập niên qua.

Nhãn quan nhà báo của Bresson đã mang lại nhiều bức ảnh hết sức mẫu mực, trong đó phải kể đến bức ảnh có tựa đề “Children playing in Ruins” được ông chụp tại Seville năm 1933. Henri Cartier Bresson mất vào ngày 03/8/2004 tại Montjustin, Pháp, nhưng di sản nghệ thuật của ông là bất tử.​

HOMAI VYARAWALLA
“Tôi không muốn mình trở nên một thành phần của đám đông.”​

Khởi đầu sự nghiệp vào những năm đầu thập niên 1930, Homai Vyarawalla là nữ phóng viên ảnh đầu tiên của Ấn Độ, chào đời tại Navsari, Gujarat, Vyarawalla đang lúc đất nước Ấn Độ diễn ra cuộc chiến đấu giành độc lập cho đến khi chấm dứt, bà đã chụp ảnh những ngày cuối cùng của Đế Chế Anh trên đất Ấn mà sau đó khai sinh ra một quốc gia mới. Homai sinh trưởng trong một gia đình không thuộc giới thượng lưu, bà theo học tại Đại Học Bombay và Trường Nghệ Thuật Sir J. J. Bắt đầu sự nghiệp trong vai trò một nhiếp ảnh gia báo chí vào đầu những năm1930, Vyarawall đã chụp ảnh cho nhiều nhà lãnh đạo chính trị cũng như quốc gia, trong đó có Mahatma Gandhi, Jawaharlal Nehru, Muhammed Ali Jinnah, Indira Gandhi và gia đình Nehru-Gandhi trong khoảng thời gian gần ba mươi năm. Bà đã hết sức may mắn chụp được những thời điểm xã hội và chính trị của một quốc gia đang chuyển biến. Bà ghi lại được nhiều sự kiện chủ chốt trong giai đoạn này, trong đó có buổi lễ thượng kỳ đầu tiên tại Red Fort vào ngày 16/8/1947, cuộc triệt thoái của Lord Mountbatten khỏi Án Độ và các đám tang của Gandhi, Nehru, và Lal Bahadur Shastri. Quả thực, Nehru là một trong những chủ thể được bà thích chụp ảnh nhất, và bà cũng đã chụp được nhiều bức ảnh trắng đen hết sức mẫu mực về vị tổng thống này.

Trong thời gian gần 40 năm vào cuối đời, Vyarawalla đã từ bỏ nhiếp ảnh và không chụp thêm một tấm ảnh nào. Khi được hỏi tại sao lại từ bỏ nhiếp ảnh đang lúc ở đỉnh cao sự nghiệp như thế, bà nói, “Còn gì đáng để làm nữa đâu. Chúng tôi đã có những quy tắc dành cho những người chụp ảnh; thậm chí ngay đến các quy định về cung cách ăn mặc chúng tôi cũng đã có. Chúng tôi đối xử với nhau một cách trân trọng, chẳng khác gì đồng nghiệp. Nhưng rồi mọi sự đã thay đổi theo chiều hướng tệ hại. Họ [người chụp ảnh thế hệ mới] chỉ quan tâm đến việc nhanh chóng kiếm tiền; tôi không muốn mình trở nên một thành phần của đám đông như thế.”

Vyarawalla luôn là một trong những phóng viên ảnh huyền thoại của Ấn Độ, và là một người phụ nữ mẫu mực cùng với sự đóng góp phi thường cho nghệ thuật nhiếp ảnh.​

ROBERT CAPA
“Nếu bức ảnh bạn chụp không đủ đẹp, là vì bạn không đến đủ gần.”​

Sinh ngày 22/10/1913 tại Budapest, Robert Capa là nhiếp ảnh gia vĩ đại nhất về chiến tranh mà ống vốn rất ghét chiến tranh. Ông đã theo học khoa chính trị học tại Deutsche Hochschule für Politik ở Berlin. Phải rời bỏ quê cha đất tổ do mối đe dọa của chế độ phát xít, ông đến đinh cư tại Paris vào năm 1933. Ông đã gặp Pablo Picasso và Ernest Hemingway, và kết bạn với các đồng nghiệp nhiếp ảnh là David ‘Chim’ Seymour và Henri Cartier-Bresson. Thoạt đầu, Capa muốn trở thành một nhà văn; tuy nhiên, ông đã tìm được công việc trong nhiếp ảnh tại Berlin và dần dà yêu mến nghệ thuật ấy. Ông nhận thấy việc chụp ảnh rất khó thực hiện khi làm phóng viên tự do. Ông đã phải che giấu tên gọi bằng tiếng Do thái của mình (Friedmann), và cải đổi thành “Robert Capa”. Bức ảnh đầu tiên của ông được công bố là bức chụp Leon Trotsky đang diễn thuyết tại Copenhagen vào năm 1932.​

Từ năm 1936 trở đi, việc đưa tin của Capa về cuộc Nội Chiến Tây Ban Nha thường xuyên xuất hiện. Bức ảnh ông chụp một người lính Cộng Hòa bị thương nặng đã làm ông nổi tiếng trên khắp thế giới và ông trở thành một nhiếp ảnh gia chiến tranh đầy uy tín. Ông đã đưa tin bao quát hết 5 cuộc chiến tranh : Nội Chiến Tây Ban Nha, Chiến tranh Nhật Trung, Đệ Nhị Thế Chiến trên toàn châu Âu, Cuộc Chiến Tranh Arab-Israeli năm 1948, Và Chiến Tranh Đông Dương lần thứ I. Ông đã ghi lại diễn tiến của Cuộc Chiến Tranh Thế Giới II tại Luân Đôn, Bắc Phi, Ý, cuộc đổ bộ Normandy trên bãi biển Omaha và cuộc giải phóng Paris. Năm 1947, Capa thành lập Nhóm Magnum cùng với Henri Cartier-Bresson, David Seymour, George Rodger và William Vandivert. Năm 1954, khi đang chụp ảnh Cuộc Sống Đời Thường tại Thai-Binh, Đông Dương, ông đã giẫm phải mìn và bị thiệt mạng. Từ năm 1955, Giải Huy Chương Vàng Robert Capa được thành lập để trao thưởng cho những người có công lao xuất sắc.​

RAGHUBIR SINGH
“Nếu nhiếp ảnh là một cách can thiệp của người Ấn, thì tôi tin rằng việc nhìn thấy bằng màu sắc sẽ không bao giờ đặt ra những vấn đề lý thuyết hay nghệ thuật theo kiểu phương Tây.”​

Raghubir Singh sinh tại Jaipur vào năm 1942, là một người tiên phong trong lĩnh vực chụp ảnh màu, làm việc tại Ấn Độ và sống ở Paris, Luân Đôn, Hong Kong và New York. Singh là một nhiếp ảnh gia tự học, luôn nhấn mạnh vào việc sử dụng ảnh màu vào thập niên 1970, đang khi việc chụp ảnh màu vẫn còn bị đặt ngoài rìa nghệ thuật. Ông cũng đã học biết được phong cách chụp ảnh tư liệu, lấy cảm hứng từ những bức ảnh của Henri Cartier Bresson chụp Ấn Độ mà ông bắt gặp hồi còn trẻ. Trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã xuất bản 13 cuốn sách, mỗi cuốn được thực hiện từ một nơi và một vùng khác nhau. Bắt đầu bằng cuốn đầu tiên, Ganga: Sông Thiêng Ấn Độ được xuất bản vào năm 1974, sau đó ông chụp ảnh những người dân Rajasthan, Kashmir, Varanasi và Calcutta. Những bức ảnh hấp dẫn của ông về người dân Án Độ được đánh giá rất cao và được triển lãm khắp nơi trên thế giới. Ông cũng được Chinh Phủ Ấn trao giải Padma Shri vào năm 1983.​

“Nếu nhiếp ảnh là một cách can thiệp của người Ấn, thì tôi tin rằng việc nhìn thấy bằng màu sắc sẽ không bao giờ đặt ra những vấn đề lý thuyết hay nghệ thuật theo kiểu phương Tây”, Singh viết trong cuốn Con Sông Sắc Màu: Nước Ấn Độ của Raghubir Singh vào năm 1998. Sưu tập ấn tượng của ông có bức ảnh chụp Những Người Đàn Bà Trong Mưa ở Monsoon (Monghyr, Bihar, 1967) trong đó bốn người phụ nữ đang ướt sũng dưới mưa, tấm váy sari dán sát vào da thịt họ, một phụ nữ trẻ đeo đầy trang sức lóng lánh, mái tóc tung bay, làm nổi bật nét đẹp của bức ảnh.​

Vào những năm cuối thập niên 1960, ông làm việc trong vai trò nhiếp ảnh gia tự do cho một vài tạp chí danh tiếng như Life, The New York Times, Stern và National Geographic.​

ANSEL ADAMS
“Bạn không chụp ảnh, bạn làm ra nó.”​

Ansel Adams (20/02/1902 – 22/4/1984) là một nhiếp ảnh gia và nhà môi trường người Mỹ, chào đời tại San Francisco, California.​

Đã từng học nhạc (piano) từ hồi còn trẻ, nhưng sau đó từ bỏ để đeo đuổi nghệ thuật nhiếp ảnh. Ông đã đến thăm quan Công Viên Quốc Gia Yosemite cùng với gia đình và phát hiện ra vẻ đẹp của thiên nhiên. Ông thực hiện các bức ảnh bằng một chiếc Kodak được bố tặng. Sau này, ông trở lại nơi ấy với các trang thiết bị nhiếp ảnh tốt hơn. Ông đã học được kỹ thuật buồng tối cơ bản trong lúc làm việc chung với một người xử lý ảnh tại địa phương San Francisco.​

Ông gia nhập CLB Sierra (một nhóm bảo vệ những vùng hoang dã trên trái đất) lúc mới 17 tuổi và từ đó trở thành thành viên thường trực cho đến sau này, cùng với vợ, làm Lãnh Đạo nhóm. Những bức ảnh đầu tiên của ông được công bố vào năm 1921. Trong thập niên 1920, ông phát triển phong cách nhiếp ảnh của mình và cho xuất bản danh mục đầu tiên đã mang lại cho ông thành công. Ông làm việc nhiều năm bằng cách thử nghiệm chụp ảnh và những phong cách mới của mình. Những bức chụp phong cảnh trắng đen về Miền Tây Hoa Kỳ đã trở thành một trong những hình ảnh đáng nhớ nhất của ông, đặc biệt những bức chụp Công Viên Quốc Gia Yosemite. Một số những bức ảnh rất nổi tiếng của ông gồm, ‘Monolith, the Face of Half Dome’, Rose and Driftwood, Moonrise và nhiều bức khác nữa. Cùng vói đó, Ansel Adams cũng đã cho xuất bản nhiều cuốn sách về nhiếp ảnh và kỹ thuật.​

Ông qua đời tại California ở tuổi 82, do một cơn đau tim.​

GAUTAM RAJADHYAKSHA
“Một nhiếp ảnh gia hoàn hảo là người có thể mang ánh sáng mặt trời vào trong studio.”​

Một bậc thầy về chụp ảnh chân dung và là một nhà văn, sinh ngày 16/9/1950, Gautam Rajadhyaksha là nhiếp ảnh gia thời trang hàng đầu của Ấn Độ. Vào những năm đầu thập niên 1980, trong lúc chụp ảnh cho diễn viên Shabana Azmi, Jackie Shroff và Tina Munim, mối bận tâm của ông về việc chụp ảnh chân dung đã đươc khơi dậy. Ông từ bỏ công việc quảng cáo vào năm 1987 và bắt đầu theo đuổi chụp ảnh thương mại như một sự nghiệp. Ông cũng làm việc cho Lintas, một đại lý quảng cáo hàng đầu vào năm 1974 trong vai trò người viết quảng cáo; trong lúc tiếp tục niềm say mê nhiếp ảnh của mình hồi còn trẻ, Rajadhyaksha bắt đầu đảm nhận những công việc kinh doanh, từ đó ông tham gia vào các chiến dịch chụp ảnh sản phẩm, các nhiệm vụ về truyền thông và các danh mục thời trang, ngay sau khi ông bắt đầu làm việc với các tạp chí điện ảnh nổi tiếng và hấp dẫn như, Cine Blitz, Stardust và Filmfare.​

Cuốn sách ảnh đầu tiên của ông có tựa đề FACES được xuất bản vào năm 1997, trong đó đề cập đến 45 diễn viên điện ảnh, bắt đầu từ Durga Khote và kết thúc với Aishwarya Rai. “Một nhiếp ảnh gia hoàn hảo là người có thể mang ánh nắng mặt trời đến cho các studio,” ông đã từng nói trong một cuộc phỏng vấn. Ông qua đời vào ngày 13/9/2011, để lại công trình ấn tượng của mình mà sau này gợi cảm hứng cho những nhà nhiếp ảnh muốn bước vào thế giới chân dung. Hai mươi năm hoạt động nhiếp ảnh của ông đã được trưng bày trong một cuộc triển lãm tổ chức tại Pune, Maharashtra vào năm 2000, và đồng thời hấp dẫn một lượng lớn người đến xem. Sau đó, các tác phẩm của ông còn được triển lãm tại San Francisco, Luân Đôn và Dubai.​

VIVIAN MAIER​

Vivian Maier (01/02/1926 – 21/4/2009) là một nhiếp ảnh gia đường phố người Mỹ chào đời tại Thành Phố New York. Tuy được sinh ra tại Hoa Kỳ, nhưng lại chính là ở Pháp mà Maier trải qua phần lớn tuổi trẻ của mình. Maier trở về Mỹ vào năm 1951, ở đó, bà đã đảm trách công việc giữ trẻ và giúp việc chăm sóc người già. Vào những lúc rảnh rỗi, Maier mạo hiểm bước vào nghệ thuật nhiếp ảnh. Trong gần năm thập kỷ, bà không ngừng chụp ảnh, và cả đời bà đã chụp được trên 150,000 bức ảnh, chủ yếu là con người và các công trình kiến trúc tại New York, Chicago, và Los Angeles. Các bức ảnh của bà đều không được biết đến và không được công bố khi bà chỉ để lại trên 100.000 phim âm bản.​

Toàn bộ công trình của Maier được đưa ra ánh sáng vào năm 2007 khi chúng được phát hiện tại một buổi đấu giá ở mạn Tây Bắc Chicago Northwest. Một nhà sưu tầm người Chicago, John Maloof, đã mua được một số bức ảnh, và chúng sớm được phổ biến trên mạng trực tuyến, sau khi được ông ta chia sẻ trên Flickr thông qua blog riêng của mình. Các bức ảnh liền nhận được mối quan tâm và sự hoan nghênh khắp nơi. Hiện nay, công trình của bà đang được lưu trữ và lên danh mục để người ta thưởng ngọn và dành cho các thế hệ tương lai. John Maloof là người chủ chốt trong chương trình sau khi đã thực hiện lại gần như toàn bộ việc lưu trữ, mà trước đó đã bị phân tán bởi những người mua khác nhau từng tham gia cuộc đấu giá. Trong thời gian này, với gần 90% được tái dựng, công trình của bà góp phần vào một phục hưng liên quan đến nghệ thuật nhiếp ảnh đường phố. Các bức ảnh của Maier đã được triển lãm tại Bắc Mỹ, châu Âu, châu Á và Nam Mỹ, đồng thời cuộc đời và tác phẩm của bà cũng trở thành đề tài cho các cuốn sách và phim tư liệu.​

PRABUDDHA DASGUPTA​

Prabuddha Dasgupta là một nhiếp ảnh gia thời trang và mỹ thuật tự học, xuất thân từ Ấn Độ, nổi tiếng nhờ phong cách ấn tượng về ảnh trắng đen. Ông đã theo học khoa lịch sử nhưng bắt đầu sự nghiệp của mình bằng viết quảng cáo trước khi chuyển sang nhiếp ảnh. Trong sự nghiệp của mình, ông đã đảm trách công việc thương mại, nhưng cũng thực hiện cả nghệ thuật riêng của mình. Ông đã mang lại một thứ táo bạo nhất định trong cả hai lĩnh vực hoạt động ấy, và việc luôn duy trì được tính cách đặc thù của chúng đã nhanh chóng đặt ông vào hàng ngũ những người tài năng nhất trên đất nước ông.​

Những tác phẩm nổi tiếng của Prabuddha Dasgupta gồm có : ‘Women’, ‘Ladakh’ (2000) và ‘Edge of Faith’ (2009). ‘Women’ là một sưu tập các bức chân dung và ảnh khỏa thân của những phụ nữ thành thị Ấn Độ mang lại cho loại hình khỏa thân vị trí đúng đắn của nó trong tiến trình văn hóa Ấn. Trải qua nhiều năm, ông đã làm việc với nhiều tạp chí hàng đầu như Vogue, Harpers Bazaar, Elle và GQ. Ông cũng đã cho xuất bản vài cuốn sách nghệ thuật cùng với các bức ảnh của ông. Công trình của ông được công bố tại Ấn Độ và trên khắp thế giới. Ông cũng là người đã nhận được nhiều giải thưởng như giải Yves Saint Laurent dành cho nhiếp ảnh. Bức ảnh cuối cùng của ông là ‘Longing’ được chụp tại New York vào năm 2007. Ông qua đời do một cơn đau tim ở tuổi 55 khi dang trên đường đến sân bay Mumbai.​

ANNIE LEIBOVITZ
“Tôi mong tất cả sự lộng lẫy của thiên nhiên, tất xúc cảm trên mặt đất, nghị lực sống của mọi nơi đều được chụp ảnh.”​

Sinh ngày 02/10/1949, Annie Leibovitz là một nhiếp ảnh gia người Mỹ chuyên chụp chân dung. Bà đã phát triển kỹ năng chụp ảnh của mình trong lúc đang đi học và làm việc. Bà bắt đầu sự nghiệp trong vai trò môt nhân viên chụp ảnh cho tạp chí ‘Rolling Stones”. Năm 1979, bà được đề cử làm trưởng nhóm chụp ảnh của tạp chí này, nơi bà làm việc cho đến năm 1983. Cùng với Rolling Stones, Leibovitz đã phát triển kỹ thuật riêng bằng cách sử dụng màu sắc táo bạo và những bức ảnh gây ngạc nhiên. Một bức ảnh Lennon hoàn toàn khỏa thân đang cuộn mình ôm lấy cô vợ, Yoko Ono, mặc đầy đủ quần áo, được chụp chỉ vài tiếng trước khi anh ta bị sát hại. Bức ảnh đã trở thành một trong những bức được biết đến nhiều nhất của Leibovitz. Phong cách chụp ảnh độc đáo của bà đã được quảng đại quần chúng đánh giá rất cao. Trải qua nhiều năm tháng, bà đã chụp được nhiều khoảnh khắc mật thiết của các chủ thể, thực sự miêu tả được các cảm xúc và tính cách của nhân vật đã được bà chụp ảnh.​

Annie Leibovitz đã cho trưng bày các tác phẩm của mình trên khắp thế giới tại một vài cuộc triển lãm và đã giành được nhiều giải thưởng như American Society of Magazine Photographers (ASMP), Nhiếp ảnh gia của năm (1984) và giải Infinity dành cho nhiếp ảnh do Trung Tâm Nhiếp Ảnh Quốc Tế trao (1990).​

Tác phẩm cuối cùng của bà vào năm 2015 là bộ ịch ảnh Pirelli dành cho năm 2016 trong đó bà chuyển thể từ kiểu lịch thông thường sang chỗ tập trung vào những người phụ nữ đáng khâm phục vì chống đối đời sống tình dục. Bà cũng đã chụp một bức ảnh người sáng lập Facebook, Mark Zuckerberg cùng với cô vợ Priscilla Chan đang mang thai.​

PABLO BARTHOLOMEW​

Sinh ra tại New Delhi vào năm 1955, Pablo Bartholomew là môt nhiếp ảnh gia Ấn Độ đạt giải thưởng dựa trên cách chụp ảnh độc lập. Ông đã học được nghề nhiếp ảnh từ người cha, Richard Bartholomew (1926-1985). Lúc còn trẻ, khi mới 21 tuổi, ông đã hoạt động như một phóng viên ảnh, và sớm nhận được giải thưởng báo chí đầu tiên vào năm 1976, do loạt hình chụp những người nghiện ma túy. Ông tiếp tục làm việc trong vai trò người chụp ảnh cho nhiều hãng phim khác nhau tại Mumbai để tài trợ cho kế hoạch chụp ảnh tư liệu riêng. Năm 1983, ông gia nhập Gamma Liaison và tại đấy, ông đã làm việc gần 20 năm.​

Là một phóng viên ảnh, ông chụp ảnh các xã hội đang xung đột và chuyển biến. Tác phẩm của ông được công bố trên các tạp chí danh tiếng khác nhau như New York Times, Time, Newsweek và National Geographic. Năm 1984, ông đạt giải World Press một lần nữa trong lĩnh vực tin tức do bức chụp nổi tiếng của ông về một em bé đã chết vì khí độc rò rỉ trong thảm họa nhà máy hóa chất Union Carbide ở Bhopal, Ấn Độ. Ông cũng đã chụp đám tang của Indira Gandhi và hậu quả cuộc ám sát ấy, những cuộc nổi loạn của người Hindu-Sikh, sự trổi dậy của phong trào Khalistani, sự nghiệp chính trị của Rajiv Gandhi, đám tang Mẹ Teresa, những cơn lốc xoáy tại Bangladesh, cuộc ám sát Nellie tại Assam, và cuộc phá hủy Babri Masjid khiến ông suýt bị giết, và nhiều tin tức tường thuật khác nữa. Năm 2013, Pablo Bartholomew được chính phủ Ấn Độ trao giải Padma Shri rất có uy tín.​

THEO TINHTE.VN

Bình luận về bài viết này